Hoe Trump de onrust op valutamarkten opstookt

ANALYSE – We begonnen 2025 met een grote onzekerheid: hoe pakken de beoogde importtarieven van de Amerikaanse president Trump in de praktijk uit? De grote vraag die boven de markt hangt, is wat de gevolgen zijn voor de wereldhandel in het algemeen en voor de valutamarkt in het bijzonder.

Begin februari kondigde Trump aan dat de Verenigde Staten importtarieven van 25 procent gaan heffen op praktisch alle goederen uit Canada en Mexico. Daarnaast stelde hij een tarief van 10 procent in op alle import uit China. Trump matigde zijn toon, toen zowel Mexico als Canada met toezeggingen over de brug kwamen, maar de handelsoorlog met China lijkt onvermijdelijk.

De tariefmaatregelen zijn onderdeel van Trumps ‘America First’-beleid, dat mede gericht is op het terugdringen van het Amerikaanse handelstekort. Het is dan ook niet vreemd dat de Europese Unie (EU) eveneens wordt bedreigd met hogere Amerikaanse importheffingen.

Trump zorgt voor onrust op valutamarkten

Trump beschouwt het Europese handelsoverschot van naar schatting 130 miljard dollar als zeer onrechtvaardig. Er wordt gespeculeerd over een tarief van 10 procent op alle EU-importen. Op 18 februari liet de Republikein zich ontvallen dat hij invoertarieven van ongeveer 25 procent overweegt op de import van auto’s, geneesmiddelen en chips naar de VS.

De aankondiging van nieuwe importheffingen leidt steevast tot verhoogde volatiliteit op de valutamarkten. Beleggers beschouwen de maatregelen als een risico voor de mondiale economische groei, wat resulteert in een vlucht naar safe havens, zoals de Amerikaanse dollar. De dollarindex, die de waarde van de dollar ten opzichte van een mandje van andere belangrijke valuta's meet, bleef echter stabiel te midden van de spanningen.

De euro staat onder druk door de dreiging van Amerikaanse importtarieven op Europese goederen. De mogelijkheid van een handelsoorlog tussen de VS en de EU zou de economie in de eurozone verder kunnen schaden. Met een kwakkelende economie en naderende verkiezingen in Duitsland zit de eurozone toch al in de hoek waar de klappen vallen. Dit alles leidt ontegenzeggelijk tot een verzwakking van de euro ten opzichte van de dollar.

Terwijl de euro het moeilijk heeft, blijft de dollar onverminderd sterk. Deze positie kan dus deels worden toegeschreven aan de toenemende vraag naar veilige havens, nu sprake is van wereldwijde handelsspanningen.

Bovendien kunnen de Amerikaanse importtarieven leiden tot hogere binnenlandse prijzen in de VS. Dit kan de inflatie aanwakkeren, wat de Federal Reserve ertoe kan aanzetten een restrictiever monetair beleid te voeren. Dit zou opnieuw de dollar verder versterken. Een dure dollar en oplopende handelsbelemmeringen dwingen Europese en Nederlandse bedrijven ertoe dringend op zoek te gaan naar alternatieve handelspartners.

Einde oorlog in Oekraïne kan behoefte aan 'veilige havens' zoals de dollar doen afnemen

Er is één scenario waarin het save haven-effect afzwakt, namelijk het beëindigen van de oorlog in Oekraïne. Dit kan zorgen voor een vlucht uit beleggingen die als veilige havens worden gezien, wat minder goed voor de dollar is. Dit komt bijvoorbeeld ten goede aan de valutamarkten in Centraal en Oost-Europa en Scandinavië.

Het Amerikaanse handelsbeleid heeft niet alleen invloed op de euro en de dollar, maar veroorzaakt ook bredere verschuivingen op de valutamarkten. Valuta van opkomende markten, met name die van landen die sterk afhankelijk zijn van export naar de VS, zoals de Mexicaanse peso, hebben te lijden onder de verhoogde handelsbarrières. De peso verloor aanzienlijk aan waarde na de aankondiging van hogere Amerikaans invoertarieven.

Verder zijn er zware klappen te verwachten in opkomende markten die verweven zijn met de Chinese economie, zoals Indonesië, Vietnam en Maleisië. Zeker wanneer China zou besluiten om bijvoorbeeld belangrijke grondstoffen niet meer aan de VS te verkopen en zelf ook importtarieven gaat verhogen. Dit is iets wat andere handelsblokken ook overwegen.

De EU heeft al aangegeven te reageren op Amerikaanse importtarieven, wat de spanningen verder kan doen oplopen. Dit leidt onvermijdelijk tot een vicieuze cirkel van vergeldingsheffingen en verdere marktvolatiliteit.

De mogelijkheid van een escalerende handelsoorlog en verdere protectionistische maatregelen zorgt voor aanhoudende onzekerheid op de markten. Bedrijven en beleggers doen er goed aan om deze ontwikkelingen nauwlettend te volgen en hun strategie daarop af te stemmen. Het is nu zaak om niet afhankelijk te zijn van slechts een paar leveranciers of valuta. Flexibiliteit is essentieel om snel te kunnen schakelen op het internationale handelstoneel.

Joey van Hanegem is een Foreign Exchange Dealer bij Ebury Nederland.